احمد سمیعی گیلانی پس از مرگ نیز مینویسد
تاریخ انتشار: ۳ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۳۸۱۰۲۸
به گزارش قدس آنلاین، این عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، مترجم و ویراستار که اخیراً در پی شکستگی لگن، دوران نقاهت را طی میکرد، صبح روز چهارشنبه (دوم فروردینماه ۱۴۰۲) در منزلش (در تهران) از دنیا رفت.
«پیوند او با همه در نوشتن بود یا که در خواندن. با شنیدن هر نامی، پررنگترین واژههایی که بیوقفه از حافظه میخواند، گرهای داشتند به کتابها یا هرآنچه او را به خواندن و نوشتن وصل میکرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
شاید بهخاطر همین پیوند بود که هم با حوصله با شاگردی کوچک سخن میگفت و هم با استادان. سخنی که به قولی هرگز بیهوده نبود، احمد سمیعی گیلانی طوری میاندیشید و سپس واژهها را بیان میکرد که هر گفتوگویی ساده با دیگران برای او، به بحثی علمی بدل میشد.
کمتر کسیست که با استاد سمیعی آشنا باشد و نداند او مردی بود که برخلاف بسیاری، دائماً و تازهترین کتابها و مقالهها را میخواند و در عین حال اغلب در جمع موجز سخن میگفت؛ در گفتوگوهایش هم حتی چنین بود. هرچند که اگر میدانست جان کلامش حفظ و به مخاطب منتقل خواهد شد، از سخن گفتن با خبرنگاران دریغ نمیکرد، اما هرآنچه باید را کوتاه میگفت. این ایجاز او تنها در سخن گفتن نبود، ویرایش متنها را نیز با همین نگاه انجام میداد. اغراقآمیز نیست که بگوییم سبک نگارش و ویرایش سمیعی بزرگ، همچون خودش یگانه بوده است.
احمد سمیعی گیلانی آغازکنندۀ راههاییست که دیگران نرفتهاند و این به گمان شاگردی کوچک، سبک اوست. دستاوردی تازه هم نیست؛ از ویرایش ترجمه در انتشارات فرانکلین که سبب شد دیگران برخلاف پذیرش خودش به او عنوان «پدر ویراستاری ایران» را بدهند تا واپسین انتظارهایش. واپسین انتظارهای استاد سمیعی گیلانی حالا به پس از مرگ او کشیده شده است. مجموعۀ «سیر تحول ادبیات ژورنالیستی در زبان فارسی» آخرین میراث اوست که بهنظر میرسد پس از او کار آن تمام و کمال بر عهدۀ آقایان حسن میرعابدینی و جعفر شجاع کیهانی و سایر پژوهشگران و همکاران گروه ادبیات معاصر فرهنگستان زبان خواهد بود.
جلد نخست این مجموعه حدوداً سه سال پیش و درحالی منتشر شد که کار هنوز قالب خود را آنچنان که حالا در حال انجام است، نیافته بود. این نیز به دلیل همان یگانیست، بررسی قلمهای ژورنالیستی در زبان فارسی، آن هم از بیش از صد سال قبل (دورۀ بیداری و پیش از مشروطه)، امریست که تا کنون در جایی با این نگاه به جز گروه ادبیات معاصر فرهنگستان زبان و ادب فارسی در دستور کار قرار نگرفته است. این مجموعهها شامل مقالاتیست که به سبک دانشنامهای نوشته شدند؛ صورتی متفاوت از مقالاتی که در سالهای اخیر بسیار نوشته میشود و گاهی حتی بیآنکه تعداد خوانندگانشان به انگشتان یک دست برد، صرفاً به رتبۀ علمی استادان میافزاید!
سمیعی گیلانی در یگانگی سبک خود ملاحظهکار نبود؛ محدودیتهای اداری همچون شیوهنامههای نگارشی از سوی وزارت علوم برای تدوین مقالات علمی و پژوهشی سبب نمیشد تا او شیوۀ درست خود را رها کند.
پس از چاپ جلد نخست مجموعۀ «سیر تحول ادبیات ژورنالیستی در زبان فارسی»، تدوین جلد دوم این مجموعه بیش از دوسالیست که در دستور کار است و حالا استاد سمیعی در حالی از دنیا رفت که دفتر اول جلد دوم مجموعه در دست چاپ است و بهزودی منتشر خواهد شد و دفتر دوم نیز تا چند ماه دیگر خواهد رسید.
به گمان من، انگیزۀ بررسی سبک روزنامهنگاران فارسیزبان برای استاد، به اهمیت بحث زبان و تغییرات آن در طول تاریخ برمیگشت. در یکی از واپسین گفتوگوهایمان دربارۀ گیلان، او از دغدغهاش برای لهجههای این منطقه میگفت و یادآوری میکرد که حالا دیگر همچون گذشته اغلب کودکان گیلانی (بهویژه در روستاها) به زبانهای محلی خود سخن نمیگویند.
استاد احمد سمیعی گیلانی در کار خود، خواه و ناخواه، شاگردانی را تربیت کرده است که، چون با یگانه سبک او تا سالها خواهند نوشت، او نیز پس از مرگ تا همیشه خواهد نوشت.»
*فاطمه نظرمحمدی، پژوهشگر همکار در جلد دوم مجموعۀ «سیر تحول ادبیات ژورنالیستی در زبان فارسی»
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: احمد سمیعی گیلانی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۸۱۰۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مردم تخلفات مربوط به صیانت از زبان پارسی را گزارش بدهند
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز خراسان رضوی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی حمایت عموم مردم استان در اجرای قانون منع استفاده از عناوین بیگانه و ناملموس بر سر در اماکن تجاری و عمومی را با ارسال گزارش مکتوب و مصور، خواستار شد و گفت: بستر دریافت گزارش مردمی تخلف از قوانین مربوط به صیانت از زبان پارسی فراهم شده و لازم است مردم تخلفات در این زمینه را گزارش دهند.
محمد حسین زاده افزود: در کنار جغرافیای سرزمین کهن ایران به عنوان مؤلفه میراث ملموس کشور و دین مبین اسلام در حیطه میراث معنوی، زبان و ادب پارسی به عنوان مهمترین دارایی به جا مانده از پیشینیان و یگانه رشته پیوند دهنده اقوام ایرانی مطرح است.
وی با اشاره به اهمیت راهبردی زبان وحدت بخش پارسی و لزوم پاسداشت آن در برابر هجوم رقبا و اقتضائات دنیای مدرن امروز ادامه داد: بحران هویت ملی و زبان پارسی را می توان به سادگی در ادبیات نسل جدید مشاهده و عمق آسیب به این مؤلفه هویتی - فرهنگی را درک کرد.
دبیر شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی گفت: در روند دهشتناکی که در تغییرات نامحسوس دستوری آرام آرام پیش می رود، بیم آن است که در آینده ای نزدیک، نسل های جدید در فهم و خوانش متون زیبای فارسی و اشعار بلند شاعران وزین ایرانی مشکل مفاهمه پیدا کنند.
حسین زاده افزود: استفاده بی رویه از واژه های غیر فارسی، به گسست فرهنگی میان ما و فرهنگ غنی ایرانی اسلامی به ویژه در حوزه ادبیات منجر می شود لذا با توجه به همه این تفاسیر و بنا بر وظایف ذاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در مسیر پاسداشت از حریم زبان و ادبیات پارسی از عموم هم استانی های گرانقدر دعوت می کنم تا برای حفظ شأن این سرمایه ملی و میراث گرانبها و وجوب رعایت قوانین مربوط به صیانت از زبان پارسی در صورت مشاهده اسامی و یا خط بیگانه بر سر در محل کسب اصناف و مجتمع های تجاری و یا واحدهای مسکونی با ارسال تصویر و گزارش ما را در پاسداشت زبان و خط فارسی یاری دهند.
وی گفت: راه های ارتباطی از بسترهای مختلف برای دریافت گزارشهای مردمی شامل شناسه در پیام رسان ایتا: @pasdasht_zaban_farsiُ سامانه پیامکی: ۵۰۰۰۲۳۸۵۹۴۰۰۱ پست الکترونیکی khrz@farhangmail.ir لینک سایت https://khrz.farhang.gov.ir/fa/zabaneparsi می شود.